Also available in: English Español (Spanish)
Zer da AzTEC2? Uhin milimetrikoetan astro disdiratsua da, baina uhin ikusgaietan ikusezina. Duela 15 urte aurkitu genuen, eta ez dugu orain arte bere distantzia neurtzerik izan. ApJn argitaratu dugun astronomiako artikulu honetan, honen berri kontatzen dizugu2 eta behean publiko orokorrari emandako azalpena.
AzTEC2 2005ean COSMOS eremuan AzTEC kamerarekin aurkitutako bigarren iturririk distiratsuena da. Orduan, AzTEC 15-metroko JCMT teleskopioan zegoen eta 18 arku-segunduko irudi-bereizmena ematen zuen (arku-segundu 1 ~ 50 zentimoko txanpona 4 km-rako angelua da). Orain AzTEC GTMn dago.
Orain ALMArekin antzeman dugu karbono ionizatuaren igorpen lerroa, eta galaxien distantzia nehurtu ahal izan dugu: A galaxia, izar eraketa handiena duena, 25.206 milioi argi urtera dago, eta B galaxia 25.219 milioi argi urtera. Bi galaxiak elkarrengandik 65 mila argi urtera daude.
AzTEC2A eta AzTEC2B galaxiak ziurrenik galaxia bakar batean fusionatuko dira, Antena galaxia bezala. Grabitate elkarrekintza indartsua da eta bi galaxiek jasaten duten izar eraketa handiaren kausa partziala.
Karbono-lerroak gasaren banaketa eta mugimendua A galaxian neurtzea ahalbidetzen du, eta honek bere masa ~ 300 mila milioi Eguzki-masa dela ematen digu, 8 mila argi urteko erradio barruan. Ez dakigu zenbat izar diren hor, ez baitugu haien argia ikusten.
Artikulua AEBn lan egiten duten bi mexikarrek idatzi dute lehengo egile bezala: Eric Jiménez Andrade (NRAO) eta Jorge Zavala (UT-Austin), biak INAOEko ikasle ohiak.
28/1/2020ko Twitter hari desbiribilduaren itzulpena.
